Το τηλεγράφημα του Αϊνστάιν...

 

Στις 23 Μαρτίου του 1929 δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» τηλεγράφημα του Άλμπερτ Αϊνστάιν προς την κυβέρνηση Βενιζέλου.

Ο λαμπρός επιστήμονας, μέλος της Επιτροπής Αμύνης των Θυμάτων της Λευκής Τρομοκρατίας στα Βαλκάνια, διαμαρτυρόταν για τις αποβολές φοιτητών από το Πανεπιστήμιο Αθηνών για πολιτικούς λόγους, απαιτώντας την ελευθερία της σκέψης των φοιτητών. «Ο μέγας καθηγητής των μαθηματικών Άλμπερτ Αϊνστάιν διαμαρτυρήθηκε έντονα στον Βενιζέλο και στη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου για τις τελευταίες αποβολές των φοιτητών» έγραφε στο πρωτοσέλιδό του ο «Ριζοσπάστης».

Στην επιστολή του ανέφερε: «Διαμαρτυρόμαστε εντόνως ενάντια στην αποβολή φοιτητών από το Πανεπιστήμιο. Απαιτούμε την ελευθερία στην εκδήλωση των σκέψεων ανάμεσα στους φοιτητές. Διαμαρτυρόμαστε εντόνως ενάντια στην αποβολή των φοιτητών που αγωνίστηκαν για τα πολιτικά τους φρονήματα. Απαιτούμε την άμεσο επαναγραφή τους».

Τα πάντα ξεκίνησαν στις 12 Μαρτίου 1929, όταν τοιχοκολλήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών η απόφαση του συμβουλίου για την αποβολή πέντε φοιτητών, των Σακελλαρίου, Τσαγκαράκη, Μαρκοβίτη, Ματθαίου και Κοβατζίδη, λόγω των κομμουνιστικών φρονημάτων τους. Ήταν μια περίοδος συνεχών διώξεων όπου οι αριστερές πεποιθήσεις τιμωρούνταν αυστηρά.

Μια επιστολή των φοιτητών ήταν αυτή που ενεργοποίησε τον καθηγητή Αϊνστάιν, ο οποίος εκδήλωσε άμεσα την αλληλεγγύη του προς αυτούς. Λίγες μέρες μετά, στις αρχές Απρίλη, άρχισε μια μεγάλη κινητοποίηση των φοιτητών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με αιτήματα για δωρεάν εγγραφές και συγγράμματα και διευκολύνσεις των φοιτητών στις εξετάσεις τους. Η φοιτητική διαμαρτυρία χτυπήθηκε άμεσα από κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς, αλλά κράτησε περίπου 20 μέρες.

Ο Αϊνστάιν, ακόμη πιο διάσημος και καταξιωμένος 23 χρόνια μετά, ήταν ένας από τους εκατοντάδες ριζοσπάστες διανοούμενους απ’ όλο τον κόσμο που απηύθυναν έκκληση για να μην εκτελεστούν ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του το 1952.