Ο Δάμων και ο Φιντίας ενώπιον του Διονύσιου στις Συρακούσες. Το 1826 με αυτό το έργο που ζωγράφισε ο 24χρονος τότε Ελουά Φερόν κέρδισε στη Γαλλία το πρώτο «Βραβείο της Ρώμης». Ο Δάμων και ο Φιντίας είναι δύο μυθικά πρόσωπα, γνωστά για την πολύ δυνατή τους φιλία. Τόσο, που ακόμα και στις μέρες μας, όταν κανείς θέλει να περιγράψει δύο καλούς φίλους, τους αποκαλεί «Δάμων και Φιντία».
Σύμφωνα με τον μύθο ο Δάμων και ο Φιντίας ήταν δύο πυθαγόρειοι φιλόσοφοι, οι οποίοι βρέθηκαν κάποια στιγμή στις Συρακούσες, την περίοδο που της τυραννίας του Διονύσιου. Ο τύραννος κατηγόρησε τον Φιντία για συνωμοσία εναντίον του, και τον καταδίκασε σε θάνατο. Ως τελευταία του επιθυμία, ο Φιντίας ζήτησε να επισκεφθεί τους δικούς του ανθρώπους για αποχαιρετισμό.
Ο Διονύσιος φοβόταν να εκπληρώσει την επιθυμία του μελλοθάνατου, επειδή φοβόταν ότι θα δραπέτευε και δεν θα επέστρεφε για να εκτελεστεί. Τη λύση έδωσε ο Δάμων, ο οποίος προσφέρθηκε να κρατηθεί ως όμηρος, μέχρι να επιστρέψει ο φίλος του, Φιντίας.
Ο τύραννος δέχτηκε και προειδοποίησε πως αν δεν εμφανιζόταν ο Φιντίας μέχρι τη λήξη της χρονικής του προθεσμίας, την θέση του θα έπαιρνε ο Δάμων και θα εκτελούνταν. Η συμφωνία έκλεισε και ο Φιντίας έφυγε για το σπίτι του.
Όταν ο χρόνος τελείωσε και ο Δάμων ετοιμάστηκε για εκτέλεση. Την τελευταία στιγμή όμως, εμφανίστηκε ο Φιντίας και πήγε να πάρει τη θέση του μελλοθάνατου. Ο Δάμων όμως αρνήθηκε να απαλλαγεί από την καταδίκη λέγοντας πως αφού είχε περάσει ο χρόνος, ο Φιντίας είχε γλιτώσει και έπρεπε να εκτελεστεί ο ίδιος. Ο Φιντίας επέμενε ότι δεν θα άφηνε τον πιστό του φίλο να χάσει τη ζωή του για δικές του κατηγορίες.
Ο τύραννος Διονύσιος, που παρακολουθούσε τη σκηνή, δεν πίστευε στα μάτια του βλέποντας τον έναν φίλο να θέλει να δώσει τη ζωή του για να σώσει τον άλλο. Συγκινήθηκε και αποφάσισε να χαρίσει τη ζωή και στους δύο. Έτσι ο Δάμων και ο Φιντίας γλίτωσαν.
Μια εκδοχή του μύθου, θέλει τον τύραννο να θαυμάζει τόσο τη φιλία των δύο φιλοσόφων, που τους ζήτησε να γίνει και εκείνος φίλος τους. Η περίπτωση του Δάμωνα και του Φιντία έμεινε στην ιστορία και η φιλία τους αποτελεί μέχρι σήμερα παράδειγμα προς μίμηση.
