Παρασκευή 21 Ιουνίου 2024

21 Ιουνίου 1913: Η μάχη του Κιλκίς

 





Οι διαρκείς προστριβές μεταξύ των συμμάχων του Α΄Βαλκανικού Πολέμου, για τη διανομή των εδαφών της Μακεδονίας και Θράκης, που είχαν μείνει επίτηδες ασαφείς στις μεταξύ τους συνεννοήσεις αφού οι διεκδικήσεις τους σε αυτά συνέπιπταν, τώρα πια εξελίσσονταν σε ανοιχτή αντιπαράθεση. Ειδικά είχε ερεθίσει η Βουλγαρία, που κατείχε τα εδάφη της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ξεκινώντας εκεί στυγνή εθνοκάθαρση έναντι των μη βουλγαρικών πληθυσμών. Στις διαμαρτυρίες Ελλάδας και Σερβίας η Βουλγαρία απάντησε με επίθεση σε όλο το μεταξύ τους μέτωπο.

Έτσι, μετά την εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης από τη βουλγαρική φρουρά, ο ελληνικός στρατός στράφηκε προς την περιοχή Λαχανά-Κιλκίς. Συγκεκριμένα οι 6η και 7η Μεραρχίες Πεζικού (ΜΠ) συνεπικουρούμενες από την 11η ΜΠ θα επιχειρούσαν προς Λαχανά ενώ οι 2η, 3η, 4η, 5η, 10η ΜΠ και η Ταξιαρχία Ιππικού θα κινούντο προς τα υψώματα του Κιλκίς. Οι συνολικές ελληνικές δυνάμεις στην περιοχή αριθμούσαν 117.800 άνδρες και 176 πυροβόλα έναντι της 2ης βουλγαρικής στρατιάς με δυνάμεις περίπου 75.000 ανδρών και 175 πυροβόλων.

Οι Βούλγαροι υπερεκτίμησαν τις ικανότητές τους στηριζόμενοι στις προηγούμενες επιτυχίες τους έναντι των Τούρκων, αλλά οι απώλειές τους στις μάχες του Α΄ Βαλκανικού και ιδίως στα στενά της Τσατάλτσας, είχαν απομειώσει πολύ τις μονάδες τους. Ο ίδιος ο διοικητής της 2ας Στρατιάς, στρατηγός Νικόλα Ιβανώφ, ισχυρίστηκε μετά τον πόλεμο ότι η στρατιά του παρέτασσε μόλις 36.000 άνδρες εκ των οποίων οι 20.000 ανεκπαίδευτοι νεοσυλλέκτοι. Αντίστοιχα το ελληνικό επιτελείο υπολόγιζε τις δυνάμεις των Βουλγάρων που αντιμετώπιζε σε 80-105.000. Είναι πιθανόν, και οι δύο πλευρές να υπερβάλλουν, ο μεν Ιβανώφ για να δικαιολογήσει την ήττα του, το δε ελληνικό επιτελείο για να καταδείξει το δύσκολο του αγώνα.

Το μέτωπο εκτεινόταν από τη λίμνη Δοϊράνη, νοτιοανατολικά του Κιλκίς, στο Λαχανά Σερρών και διαμέσου του Παγγαίου όρους στον κόλπο του Ορφανού, μια απόσταση 80 περίπου χιλιομέτρων. Αφού απώθησαν τις βουλγαρικές προφυλακές, στις 19 Ιουνίου/1 Ιουλίου, οι ελληνικές δυνάμεις επιτέθηκαν με σφοδρότητα στις κύριες βουλγαρικές θέσεις την επομένη αλλά με μικρά ή πενιχρά αποτελέσματα.

Στο Λαχανά, το ανοιχτό πεδίο έδινε το πλεονέκτημα στους αμυνόμενους Βουλγάρους που με φονικότατα πυρά προκάλεσαν οδυνηρές απώλειες στις ελληνικές δυνάμεις, αναγκάζοντάς τες σε επανειλημμένες επιθέσεις. Παρόλα αυτά, η 7η ΜΠ κατέλαβε το βράδυ της 20ης/6-3ης/7 τη Νιγρίτα. Την επομένη, οι ελληνικές δυνάμεις επέδραμαν δια της λόγχης αναγκάζοντας τις βουλγαρικές σε πλήρη υποχώρηση. Η αποτυχία της 7ης ΜΠ να καταλάβει τη γέφυρα του Στρυμόνα εγκαίρως, έσωσε τους Βουλγάρους από πλήρη καταστροφή....

Στον τομέα του Κιλκίς, οι Έλληνες προέλασαν αργά και υπό πυκνά πυρά αλλά κατόρθωσαν να λάβουν θέσεις εφόρμησης το πρωί της 20ης/6-3ης/7. Η επίθεση εξαπολύθηκε αλλά αποκρούστηκε. Νέα νυχτερινή επίθεση το ίδιο βράδυ πραγματοποιήθηκε αποσπασματικά από κακή συνεννόηση από την 2α ΜΠ μόνο. Μετά από σκληρούς αγώνες κατόρθωσε να προωθηθεί ανατολικά της πόλης του Κιλκίς. Με την αυγή της 21ης/6-4ης/7 το σύνολο των διατιθεμένων δυνάμεων εφόρμησε προς τις βουλγαρικές θέσεις. Στις 09:30 το μέτωπο επιτέλους διασπάστηκε και οι Βούλγαροι υποχώρησαν εγκαταλείποντας το Κιλκίς.

Πάνω από 8.800 άνδρες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν στις μάχες Κιλκίς-Λαχανά κάνοντάς τες τις φονικότερες του πολέμου. Από πλευράς Βουλγάρων ήταν η σημαντικότερη ήττα του Β΄ Βαλκανικού, με 6.970 νεκρούς και τραυματίες, 6.000 αιχμαλώτους και απώλειες 130 πυροβόλων.

Υποχωρώντας θα κάψουν τις Σέρρες, πόλη με κατά βάση ελληνικό πληθυσμό, ως αντίποινα στην καταστροφή του Κιλκίς, που τότε κατοικείτο σε σημαντικό μέρος από Βουλγάρους. Παρόμοια τύχη θα έχουν το Δοξάτο, η Νιγρίτα και το Σιδηρόκαστρο (τότε Ντεμίρ Χισάρ).

Τις επόμενες μέρες, η κατάληψη της Γευγελής και του Ματσίκοβο (σημ. Εύζωνοι) στο δεξιό τους από τμήματα ευζώνων, θα αποσταθεροποιήσουν πλήρως τη διάταξή τους και θα τους αναγκάσουν να υποχωρήσουν. Η επόμενη μάχη θα δοθεί στη λίμνη της Δοϊράνης.

perierga120.blogspot.com////

Comments