O Τζέι Γκουλντ και ο Τζέιμς Φισκ επιχειρούν να ελέγξουν την αγορά χρυσού, η κυβέρνηση την απελευθερώνει και ακολουθεί πανικός στη Wall Street, με κατακόρυφη πτώση στην τιμή του χρυσού...
ΚΟΣΜΟΣ. Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου «Μαύρη Παρασκευή» δεν εφαρμόστηκε στις αγορές των διακοπών αλλά για μια χρηματοπιστωτική κρίση! Συγκεκριμένα, στη συντριβή της αμερικανικής αγοράς χρυσού στις 24 Σεπτεμβρίου 1869.
Τα τελευταία χρόνια, ένας άλλος μύθος έχει εμφανιστεί και δίνει μια ιδιαίτερα άσχημη συστροφή στην παράδοση, υποστηρίζοντας ότι πίσω στο 1800 οι ιδιοκτήτες νότιων φυτειών μπορούσαν να αγοράσουν σκλάβους με έκπτωση την ημέρα μετά την «ημέρα των ευχαριστιών». Αν και αυτή η εκδοχή έχει οδηγήσει κάποιους να ζητήσουν μποϊκοτάρισμα των λιανικών εκπτώσεων την συγκεκριμένη μέρα, δεν έχει στην πραγματικότητα καμία βάση.
Η αληθινή ιστορία πίσω από τη μαύρη Παρασκευή, ωστόσο, δεν είναι τόσο ευχάριστη. Πίσω στη δεκαετία του 1950, η αστυνομία στην πόλη της Φιλαδέλφειας χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει το χάος που ακολούθησε την ημέρα μετά την «ημέρα των ευχαριστιών», όταν ορδές αγοραστών και τουριστών πλημμύρισαν στην πόλη πριν από το μεγάλο ετήσιο παιχνίδι ράγκμπι μεταξύ Στρατού-Πολεμικού Ναυτικού.
Μέχρι το 1961, η «Μαύρη Παρασκευή» είχε μείνει ως όνομα στη Φιλαδέλφεια, σε τέτοιο βαθμό που οι έμποροι της πόλης προσπαθούσαν ανεπιτυχώς να την αλλάξουν, για να αφαιρέσουν τις αρνητικές σημασίες. Ο όρος εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη χώρα παρά πολύ αργότερα, και μόλις το 1985 απέκτησε κοινή χρήση σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι έμποροι λιανικής πώλησης βρήκαν τρόπο να ανακαλύψουν την μαύρη Παρασκευή και να την μετατρέψουν σε κάτι που αντικατοπτρίζει τα θετικά και όχι τα αρνητικά της.
Η αληθινή ιστορία της Μαύρης Παρασκευής σιγά, σιγά ξεχάστηκε με το πέρασμα του χρόνου. Οι μονοήμερες εκπτώσεις έχουν μετατραπεί σε τετραήμερες, ενώ δημιουργήθηκαν κι άλλες μέρες εκπτώσεων όπως το «Small Business» (Σάββατο & Κυριακή, ή Κυριακή & Δευτέρα). Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου «Μαύρη Παρασκευή» δεν αφορούσε τα ψώνια μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών, αλλά την οικονομική κρίση.
Συγκεκριμένα, την κατάρρευση της αγοράς χρυσού των ΗΠΑ στις 24 Σεπτεμβρίου 1869. Δύο διαβόητα αδίστακτοι χρηματιστές της Wall Street, ο Jay Gould και ο Jim Fisk, συνεργάστηκαν για να αγοράσουν όσο περισσότερο χρυσό μπορούσαν από τον χρυσό της χώρας, ελπίζοντας να εκτοξεύσουν την τιμή στα ύψη και να τον πουλήσουν με εκπληκτικά κέρδη. Εκείνη την Παρασκευή του Σεπτεμβρίου, η συνωμοσία τελικά αποκαλύφθηκε, στέλνοντας το χρηματιστήριο σε ελεύθερη πτώση και χρεοκοπώντας τους πάντες, από τους βαρόνους της Wall Street μέχρι τους αγρότες.
Η πιο συχνά επαναλαμβανόμενη ιστορία πίσω από την παράδοση της Μαύρης Παρασκευής έρχεται τη δεκαετία του 1960. Η θεωρία αυτή σχετίζεται με τα ψώνια της Ημέρας των Ευχαριστιών και συνδέει τη Black Friday με τους εμπόρους λιανικής πώλησης. Όπως λέει η ιστορία, μετά από ένα ολόκληρο έτος λειτουργίας με ζημίες («στο κόκκινο») τα καταστήματα υποτίθεται ότι θα έβγαζαν κέρδη («μπήκαν στα μαύρα») την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών, επειδή οι αγοραστές των εορτών ξόδεψαν τόσα πολλά χρήματα σε εκπτωτικά εμπορεύματα. Το κόκκινο και το μαύρο αφορούσαν το μελάνι που χρησιμοποιούσαν οι έμποροι εκείνοι την εποχή. Με κόκκινο μελάνι έγραφαν στις αποδείξεις και τα λογιστικά φύλλα τις ημέρες με αρνητικό ισολογισμό και με μαύρο μελάνι τις ημέρες με θετικό ισολογισμό.
Αν και είναι αλήθεια ότι οι εταιρείες λιανικού εμπορίου συνήθιζαν να καταγράφουν τις ζημίες με κόκκινο και τα κέρδη με μαύρο όταν έκαναν τα λογιστικά τους, αυτή η εκδοχή της προέλευσης της Μαύρης Παρασκευής είναι η επίσημα εγκεκριμένη, αλλά ανακριβής ιστορία πίσω από την παράδοση.
Η πραγματική ιστορία πίσω από τη Μαύρη Παρασκευή, ωστόσο, δεν είναι τόσο λαμπερή. Πίσω στη δεκαετία του 1950, η αστυνομία της πόλης της Φιλαδέλφειας των ΗΠΑ χρησιμοποιούσε τον όρο για να περιγράψει το κυκλοφοριακό χάος που ακολουθούσε την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών. Αυτό συνέβαινε επειδή ορδές αγοραστών και τουριστών από τα προάστια κατέκλυζαν την πόλη ενόψει του μεγάλου ποδοσφαιρικού αγώνα του Στρατού εναντίον του Ναυτικού που γινόταν κάθε χρόνο εκείνο το Σάββατο.
Οι αστυνομικοί της Φιλαδέλφειας όχι μόνο δε μπορούσαν να πάρουν ρεπό την ημέρα αυτή, αλλά έπρεπε να δουλεύουν σε πολύ μεγάλες βάρδιες για να αντιμετωπίσουν τον επιπλέον συνωστισμό και την κίνηση. Οι κλέφτες καταστημάτων εκμεταλλεύονταν επίσης την πολυκοσμία και το αδιαχώρητο στα καταστήματα και έκλεβαν εμπορεύματα, αυξάνοντας τον πονοκέφαλο των διωκτικών αρχών.
Μέχρι το 1961, ο όρος «Μαύρη Παρασκευή» είχε επικρατήσει κυρίως στη Φιλαδέλφεια, σε βαθμό που οι έμποροι και οι υποστηρικτές της πόλης προσπάθησαν ανεπιτυχώς να την αλλάξουν σε «Μεγάλη Παρασκευή» («Big Friday») για να αφαιρέσουν τους αρνητικούς συνειρμούς. Αυτή η αλλαγή του όρου δεν πέτυχε και δε βρήκε απήχηση στις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο όρος «Black Friday» εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη χώρα παρά πολύ αργότερα. Κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι έμποροι των ΗΠΑ βρήκαν έναν τρόπο να επανεισάγουν τη Black Friday στις ζωές των καταναλωτών, δίνοντάς της θετικό πρόσημο και θετική έννοια πλέον.
Στόχος ήταν να τη μετατρέψουν σε κάτι που αντανακλούσε θετικά στους ίδιους και τους πελάτες τους. Το αποτέλεσμα ήταν η έννοια «από το κόκκινο στο μαύρο» της γιορτής που αναφέρθηκε προηγουμένως. Η έκφραση αυτή ανήκε στην αμερικανική εμπορική αργκό. Η νέα αντίληψη ήταν πλέον ότι η μέρα μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών σηματοδοτούσε την περίσταση κατά την οποία τα καταστήματα της Αμερικής έβγαζαν επιτέλους κέρδη.
Η Black Friday τα τελευταία χρόνια έχει έρθει στην Ελλάδα, όπου γνωρίζει μεγάλη επιτυχία. Ειδικά στο κομμάτι της μόδας και των αθλητικών ειδών η Μαύρη Παρασκευή έχει την τιμητική της. Ως πρωτοπόροι στην ελληνική αγορά στα αθλητικά παπούτσια και ρούχα, αλλά και στα προϊόντα fashion, εμείς σου εγγυόμαστε ότι η Black Friday στο Hall of Brands έχει νόημα! Εδώ θα βρεις μεγάλες προσφορές σε κορυφαία είδη εύκολα, αρκεί να τις προλάβεις! Αυτό είναι και το νόημα της Black Friday στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο εξάλλου: Να προλάβεις την καλύτερη τιμή και να απολαύσεις τις αγορές σου!
