Στις 28 Δεκεμβρίου 1972 ο νομπελίστας Ρώσος συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν δημοσιεύει το χρονικό για τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στην ΕΣΣΔ, το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ».
Το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» γράφτηκε μεταξύ 1958 και 1968 κάτω από αντίξοες συνθήκες, με τον Σολζενίτσιν να έχει μακρόχρονη θητεία και ο ίδιος σε Γκουλάγκ, ενώ βρισκόταν υπό τη διαρκή παρακολούθηση της KGB και αναγκαζόταν να αλλάζει συχνά τόπο κατοικίας. Το μεγαλύτερο μέρος του γράφτηκε στην ασφαλή ντάτσα του τσελίστα Μτσίσλαβ Ροστροπόβιτς, που λόγω της διασημότητάς του βρισκόταν στο απυρόβλητο.
Το βιβλίο αποτελεί ένα δημιουργικό μείγμα δημοσιογραφίας και ιστορίας. Ο Σολζενίτσιν μετέφερε στο χαρτί τη δική του εμπειρία στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας (1945-1953) και τις μαρτυρίες 227 συγκρατουμένων του. Τα χειρόγραφα του βιβλίου αποτυπώθηκαν σε μικροφίλμ και διοχετεύθηκαν στη Δύση, όπου κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία στις 28 Δεκεμβρίου 1973. Στη Σοβιετική Ένωση διανεμήθηκε από χέρι σε χέρι σε αυτοσχέδιες εκδόσεις και επισήμως 16 χρόνια αργότερα, την εποχή της «περεστρόικα» του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
Ο Σολζενίτσιν υποστηρίζει ότι η έννοια του Γκουλάγκ είναι σύμφυτη με τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και δεν είναι μια σταλινική παρένθεση, όπως πιστευόταν μέχρι τότε από πολλούς αριστερούς στη Δύση. Χωρίς την απειλή της φυλάκισης, όπως αναφέρει στο έργο του, η Σοβιετική Ένωση δεν θα μπορούσε να κυβερνηθεί και χωρίς την καταναγκαστική εργασία εκατομμυρίων διαφωνούντων δεν μπορούσε να αναπτυχθεί οικονομικά, κυρίως στους τομείς των έργων υποδομής.
Αποτέλεσε ένα από τα κύρια όπλα της Δύσης στην ιδεολογική της αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ενώ για τους Σοβιετικούς και τους συνοδοιπόρους τους το βιβλίο εντασσόταν στη «φθηνή αντικομμουνιστική προπαγάνδα». Ένα από τα βασικά στοιχεία του βιβλίου είναι το χιούμορ του συγγραφέα, συχνά σαρκαστικό και ειρωνικό, που μετριάζει την αβάσταχτη σκληρότητα των περιγραφών του.
0 Σχόλια