Το 1869 ήταν η χρονιά που συνδέθηκε για πρώτη φορά το Θησείο με τον Πειραιά με τον ατμοκίνητο συρμό του τρένου. Τότε μπήκε το πρώτο λιθαράκι για τη μετέπειτα εξέλιξη ενός μεγάλου δικτύου υπέργειων και υπόγειων σιδηροδρομικών συνδέσεων που έχουν εξυπηρετήσει δισεκατομμύρια πολίτες και έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση της πόλης της Αθήνας.
Σαν σήμερα 27 Φεβρουαρίου εγκαινιάζεται ο ατμοκίνητος αστικός σιδηρόδρομος Αθήνας – Πειραιά
Στη σκονισμένη Αθήνα του 1869, όπου οι μετακινήσεις των πολιτών γινόντουσαν είτε με τα πόδια είτε με ιππήλατες άμαξες, το έργο της ένωσης του Πειραιά με το Θησείο μέσω ενός ατμοκίνητου τρένου φάνταζε μία ουτοπία. Η πρώτη πρόταση για την υλοποίησή του κατατέθηκε στην ελληνική κυβέρνηση το 1835 από τον Φρειδερίκο Φεράλδη, ωστόσο δεν βρήκε θετική ανταπόκριση, καθώς πιο σημαντικά ζητήματα απασχολούσαν το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Οκτώ χρόνια αργότερα την πρόταση έφερε ξανά στην επιφάνεια ο Αλέξανδρος Ραγκαβής, όμως και πάλι το κράτος δεν προχώρησε στην υλοποίησή της. Οι συνθήκες ωρίμασαν όταν πρωθυπουργός ήταν ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο οποίος κατέθεσε νομοσχέδιο για τη δημιουργία του σιδηρόδρομου, χαρακτηρίζοντάς τον μάλιστα «έργο δημοσίας ανάγκης».Το έργο αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας η εταιρεία με την ονομασία Σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς (ΣΑΠ), που την είχαν ιδρύσει Βρετανοί επιχειρηματίες. Έτσι, σαν σήμερα, στις 27 Φεβρουαρίου του 1869 εγκαινιάζεται η σιδηροδρομική γραμμή. Τα ατμοκίνητα τρένα μεταφέρουν τους επιβάτες από το Θησείο στον Πειραιά σε 19 λεπτά. Πρώτοι επιβάτες του παρθενικού ταξιδιού είναι η βασίλισσα Όλγα, ο Πρωθυπουργός Θρασύβουλος Ζαΐμης, δημοσιογράφοι, διπλωμάτες κι άλλες σημαντικές προσωπικότητες της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.
Αρχικά η γραμμή ένωνε τους δύο σταθμούς χωρίς ενδιάμεσες στάσεις. Σταδιακά, λόγω και της μεγάλης προσέλευσης του επιβατικού κοινού, προστέθηκαν ενδιάμεσοι σταθμοί, με πρώτους αυτούς του Φαλήρου και του Μοσχάτου το 1882. Το 1889 ξεκινάει η κατασκευή της γραμμής προς την Ομόνοια, έργο που ολοκληρώνεται σε 6 χρόνια. Σημαντικότερο όμως έτος για τον σιδηρόδρομο αποτέλεσε το 1904, όταν έγινε η ηλεκτροδότησή του. Τα τρένα εκσυγχρονίστηκαν και ο χρόνος εκτέλεσης των δρομολογίων σταδιακά μειώθηκε. Σημαντική επίσης υπήρξε και η κατασκευή διπλής γραμμής, όπως άλλωστε είναι και σήμερα.Η ηλεκτροδότηση της γραμμής και το τούνελ προς Ομόνοια ξένισαν το κοινό. Ο Τύπος της εποχής μάλιστα αναφέρει περιστατικά ανθρώπων που αντιμετώπιζαν το ταξίδι τους με το ηλεκτροκίνητο τρένο σαν να ήταν το τελευταίο. Τον δισταγμό και τον φόβο όμως νίκησε η περιέργεια κι έτσι το επιβατικό κοινό συνέχισε να ταξιδεύει. Η γραμμή επεκτάθηκε τελικά προς την Κηφισιά μετά το 1950.