Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023

12 Οκτωβρίου 1912: Η απελευθέρωση της Φιλιππιάδας

 



Σαν σημερα στις 12 Οκτωβρίου 1912 το 2ο τάγμα του Ελληνικού Στρατού με διοικητή τον ταγματάρχη Γκιταράκο εγκατεστημένο από την προηγουμένη στη Φιλιππιάδα, περί το μεσημέρι απέστειλε Διμοιρία του 5ου λόχου στο Θεσπρωτικό, απελευθερώνοντας έτσι και τυπικά την περιοχή.


Από το μεσημέρι της 5ης Οκτωβρίου 1912 η Ελλάδα βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία. Είχε προηγηθεί στις 30 Σεπτεμβρίου του 1912 το τελεσίγραφο προς στην Τουρκία, της συμμαχίας των Βαλκανικών κρατών, δηλαδή Σερβίας, Μαυροβουνίου, Ελλάδας και Βουλγαρίας με το οποίο ζητούσαν την διασφάλιση της αυτονομίας των εθνικών μειονοτήτων τους, που ζούσαν στο έδαφός της. Όπως ήταν φυσικό η Τουρκία απέρριψε το τελεσίγραφο και η σύγκρουση ήταν πλέον αναπόφευκτη. Κάπως έτσι ξεκινούσε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος που επίσημα κηρύχθηκε στις 9 Οκτωβρίου του 1912, ημερομηνία που εξέπνεε το τελεσίγραφο...

Οι επιστρατεύσεις όμως ξεκίνησαν πέντε ημέρες πριν και ο Ελληνικός στρατός ήταν παρατεταγμένος από την γέφυρα του Αράχθου και πίσω που ήταν και τα σύνορα από το 1881.

Αρχιστράτηγος ήταν ο Διάδοχος Κωνσταντίνος και αρχηγός του Στρατού Ηπείρου ο Υποστράτηγος Σαπουντζάκης. Έδρα του Στρατηγείου του Στρατού Ηπείρου ήταν η Άρτα.

Την νύχτα της 5ης Οκτωβρίου λήφθηκε η απόφαση να απωθηθεί η επί του Αράχθου εχθρική δύναμη και να καταληφθεί η αμυντική γραμμή επί των υψωμάτων του Γριμπόβου. Εκδόθηκε διαταγή για τη συγκέντρωση των μονάδων επίθεσης στους καταλλήλους χώρους (θέσεις εξόρμησης) μέχρι το μεσημέρι της επομένης.



6 Οκτωβρίου: Στις 2 το μεσημέρι της 6ης Οκτωβρίου το 7ο Τάγμα διέβαινε πρώτο την ιστορική γέφυρα της Άρτας και εγκατέστησε προγεφύρωμα δυτικά της. Υπό την προστασία του πέρασαν την γέφυρα διαδοχικά και τα υπόλοιπα τμήματα του Ελληνικού Στρατού ανενόχλητα από τον εχθρό.

Οι στρατιωτικές δυνάμεις των Ελλήνων ανέρχονταν σε 11.000 στρατιώτες, έναντι 20.000 των Τούρκων. Συγκεκριμένα: Το 15ο Σύνταγμα Πεζικού, τα 3ο, 7ο και 10ο Τάγμα Ευζώνων (Τσολιάδων) και το 2ο Ανεξάρτητο Τάγμα Ευζώνων. Επί πλέον υπήρχαν δύο μοίρες πεδινού και ορειβατικού πυροβολικού, ένας λόχος Μηχανικού, μία ίλη Ιππικού, μονάδες εφοδιασμού και χειρουργείων. Εκτός αυτών, ο Στρατός Ηπείρου ενισχύθηκε και με εθελοντικά σώματα Κρητών. Είχε προηγηθεί η μυστική προετοιμασία από το Ελληνικό Κράτος των εθελοντικών αντάρτικων σωμάτων Ηπειρωτών για την προστασία των πληθυσμών από τις Αλβανικές συμμορίες και την προετοιμασία του Αγώνα. Στην περιοχή μας οργανώθηκε το ΜΗΣ (Μικτό Ηπειρωτικό Στράτευμα υπό τον υπολοχαγό μηχανικού Δημήτριο - Τιμολέοντα Νότη Μπότσαρη.



6 μέχρι 8 Οκτωβρίου: Οι Περισσότερες Ελληνικές δυνάμεις είχαν διέλθει την γέφυρα και είχαν πάρει τις θέσεις τους σε τρεις κυριότερους τομείς ευθύνης:

1) του Γριμπόβου, με ηγέτη τον διοικητή του 15ου Συντάγματος, αντ/χη Γεώργιο Πολυμενάκο,

2) των πεδινών χωριών, με ηγέτη τον διοικητή του 3ου Τάγματος Ευζώνων, αντ/χη Αλέξανδρο Κοντούλη και

3) του Αμμότοπου, με ηγέτη τον διοικητή του 7ου Τάγματος Ευζώνων ταγματάρχη Καπετανάκη. Στο διάστημα αυτό η σύγκρουση των δύο αντιπάλων περιοριζόταν σε αναγνωριστικούς αραιούς κανονιοβολισμούς των θέσεων εκατέρωθεν.


9 Οκτωβρίου: Το πρωί της 9ης τα Ελληνικά τμήματα στον Αμμότοπο, επιτέθηκαν κατά των Τούρκων στο Γυμνότοπο και τις νοτιοδυτικές πλαγιές του Γοργομύλου, χωρίς αποτέλεσμα.


10 Οκτωβρίου: Οι Τούρκοι πραγματοποιούν σφοδρή αντεπίθεση με 3.000 άνδρες με αποτέλεσμα τα Ελληνικά τμήματα με 600 άνδρες χωρίς εφεδρείες να υποχωρήσουν δίνοντας σκληρές μάχες. Έτσι, κατά τις τρεις το απόγευμα, οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Αμμότοπο, κατέσφαξαν πολλούς κατοίκους άλλους συνέλαβαν, λεηλάτησαν και έκαψαν το χωριό. Τις βράδυνες και νυχτερινές ώρες συνέχισαν λυσσαλέα τις επιθέσεις και επεκτάθηκαν μέχρι το Κορφοβούνι. Τις βραδινές ώρες, από το χωριό Στρεβίνα, κατευθύνθηκαν προς τα υψώματα του Γριμπόβου. Με γενική επίθεση εκτοπίζουν τα Ελληνικά τμήματα από τα βόρια υψώματα του Γριμπόβου και στράφηκαν προς τα νότια. Εκεί ο στρατός μας, με ηγέτη τον Διοικητή του 15ου Συντάγματος αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Πολυμενάκο, αντιστάθηκε γενναία και ηρωικά και σταμάτησε την προέλαση. Όλη την νύχτα το Γρίμποβο αποτέλεσε πεδίο φοβερών συγκρούσεων με τους Τούρκους να προσπαθούν με λυσσαλέες επιθέσεις να διασπάσουν τη γραμμή των Ελλήνων και τους Έλληνες να αμύνονται με αυταπάρνηση, αυτοθυσία και ηρωισμό, μέχρι θανάτου.


11 Οκτωβρίου: Το πρωί της 11ης Οκτωβρίου οι θέσεις των Ελλήνων ενισχύονται και πραγματοποιούν ορμητική αντεπίθεση και μέχρι τις 10 το πρωί, εκτοπίζουν άτακτα τους Τούρκους προς τα υψώματα της Στρεβίνας (Καμπή), από τα οποία ξεκίνησαν το προηγούμενο βράδυ. Μέχρι το βράδυ τα Ελληνικά τμήματα προσπαθούσαν να καταλάβουν τις θέσεις των Τούρκων συναντώντας όμως σθεναρή αντίσταση.



12 Οκτωβρίου: Ο Ελληνικός στρατός της περιοχής, άρχισε τις ετοιμασίες για την συνέχιση της επίθεσης. Οι εμπροσθοφυλακές δεν δέχτηκαν πυρά και διαπίστωσαν ότι οι Τούρκοι είχαν εξαφανισθεί! Είχαν φύγει την νύχτα από όλη την περιοχή χωρίς να γίνουν αντιληπτοί... Ο λόγος ήταν ότι ένα απόσπασμα 150 Ευζώνων, είχε καταλάβει το Ανώγειο!






perierga120.blogspot.com////

Comments