Η Έρημος Ατακάμα βρίσκεται σε μια τραχιά πεδιάδα στην Βόρεια Χιλή. Ένα άνυδρο τοπίο με απέραντες εκτάσεις αλατιού, ηφαιστείων και αμμόλοφων. Εκτείνεται σε μήκος 1600 χιλιομέτρων και πλάτος 180 χιλιομέτρων. Η συνολική της επιφάνεια είναι 105.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Αποτελεί την ξηρότερη περιοχή στη γη. Ετησίως πέφτει μόλις 1 χιλιοστό βροχής κατά μέσον όρο ενώ είναι τουλάχιστον 50 φορές πιο άνυδρη από την κοιλάδα του Θανάτου στην Καλιφόρνια.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι ένας αιώνας βροχής στην έρημο Ατακάμα δεν φτάνει να γεμίσει ένα φλυτζάνι καφέ. Μάλιστα στα βόρεια τμήματα της ερήμου εδώ και 100 χρόνια δεν έχει πέσει σταγόνα βροχής κατέχοντας έτσι και το παγκόσμιο ρεκόρ ξηρασίας.
Η θερμοκρασία στην έρημο την ημέρα φτάνει έως τους 50 βαθμούς Κελσίου ενώ κατά την διάρκεια της νύχτας πέφτει στους -30 βαθμούς. Υπάρχει κυριολεκτικά η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε άλλον πλανήτη.
Η έρημος Ατακάμα είναι η παλιότερη έρημος στον κόσμο και χρονολογείται περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια πριν.
Χάρτης, Έρημος Ατακάμα
Το χωρίο San Pedro των περίπου 4.000 κατοίκων είναι χτισμένο σε μια όαση στην καρδιά της έρημου. Σε υψόμετρο 2.400 μέτρων, οι κάτοικοι του στην πλειοψηφία τους είναι Ινδιάνοι. Τα σπίτια είναι από πηλό και κυριαρχούν όπως είναι λογικό οι χωματόδρομοι.
Η εξωγήινη αυτή αίσθηση κάνει την έρημο Ατακάμα να μοιάζει με τον πλανήτη Άρη όσο κανένα άλλο μέρος στον κόσμο. Το ξηρό τοπίο και το φτωχό οργανικό κλίμα παρουσιάζει ομοιότητα με τον πλανήτη Άρη. Μάλιστα η Nasa τις δοκιμές των ρομποτικών οχημάτων τις πραγματοποίει στην περιοχή.
Επιπρόσθετα η μελέτη σπάνιων μορφών ζωής της ερήμου όπως μικροοργανισμοί στους πόρους των πετρωμάτων δίνει μια τεράστια ευκαιρία στου επιστήμονες. Να μελετήσουν πώς μπορούν να επιβιώσουν στον Πλανήτη Άρη κάποιες πρωτόγονες μορφές ζωής.
Εντυπωσιακό είναι το σεληνιακό τοπίο που πριν 25 εκατομμύρια χρόνια ήταν μια λίμνη. Η κοιλάδα της Σελήνης ένα τοπίο όπου σε ταξιδεύει και σε τοποθετεί σε σεληνιακά τοπία.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή η κοιλάδα του Άρη ή του Θανάτου όπως αποκαλείται. Κοφτερά βράχια και εκτάσεις από αλάτι σου δίνουν μια τεράστια αίσθηση προσομοίωσης ότι βρίσκεσαι σε άλλον πλανήτη και συγκεκριμένα στον Άρη.
πηγή Pixabay.comΤο τοπίο της ερήμου το σμιλεύει κατά κύριο λόγο ο άνεμος δημιουργώντας τους σχηματισμούς που θαυμάζουμε. Χωρίς τον άνεμο θα ήταν απλά σκέτοι βράχοι και σίγουρα όχι τόσο εντυπωσιακοί. Ο άνεμος και το τρίξιμο του αλατιού είναι οι μόνοι ήχοι που μπορεί να ακούσει κάνεις με την σιωπή να επικρατεί σε όλη την επιφάνεια της ερήμου.
Στο φαράγγι Γκουατίν θα βρούμε και την μοναδική όαση της ερήμου όπου δεσπόζει ο Ερεμούρος ή αλλιώς ουρά της Αλεπούς. Με ύψος έως τρία μετρά αποτελεί και ένα από τα εντυπωσιακότερα είδη βλάστησης στην περιοχή.
Ακόμα παρατηρούμε τον κάκτο Καρντόν όπου αναπτύσσεται περίπου 1 εκατοστό τον χρόνο. Οι κάκτοι έχουν περίπου ύψος 6 μέτρων –σε άλλες περιοχές φτάνει τα 11 μέτρα ύψος-άρα καταλαβαίνομε ότι η ηλικία τους ξερνάει τα 700 έτη. Ο κορμός τους είναι ξυλώδης και μάλιστα οι ντόπιοι τον χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών τους.
Εκτός των παραπάνω υπάρχουν και άλλα είδη φυτών που κατάφεραν και προσαρμόστηκαν στις ακραίες συνθήκες της ερήμου. Ακόμα ένα είδος κάκτων που βρίσκουμε στην περιοχή είναι το Κοπιάποα, που έχει σφαιρικό σχήμα διαστάσεων 10 έως 15 εκατοστών και παράγει εντυπωσιακά κίτρινα άνθη.
Ένα σπάνιο φαινόμενο, «Η Ανθισμένη Έρημος» συμβαίνει συνήθως κάθε Οκτώβριο και Νοέμβριο λόγω των βροχοπτώσεων-εάν υπάρξουν-. Τα λουλούδια που βρίσκονται σε «χειμερία νάρκη» κάτω από την επιφάνεια της γης, ανθίζουν και δημιουργούν ένα πανέμορφο και ασυνήθιστο για την περιοχή τοπίο.
Το 2015 εμφανίστηκε μάλιστα δυο φόρες μέσα στην χρονιά κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ στην ιστορία. Τα μοβ λουλούδια στη μέση της έρημου είναι ένα φαινόμενο που το συναντούμε και σε άλλες ερήμους και αποτελεί πόλο έλξης για τους τουρίστες.
Ακόμα πιο εντυπωσιακοί είναι οι θερμοπίδακες Ελ Τάτιο. Σε υψόμετρο 4.000 μέτρων μια στήλη ατμού πετάγεται από τον καυτό πυρήνα της γης σε ύψος έξι μέτρων. Στην γλώσσα των ντόπιων σημαίνει « Ο Παππούς που Φωνάζει» και οι περίπου 80 φαντασμαγορικοί θερμοπίδακες μπορούν να καλύψουν με τα νέφη ατμού τους μια έκταση περίπου όσο έξι γήπεδα ποδοσφαίρου.
Το γεωθερμικό αυτό πεδίο είναι το 3ο μεγαλύτερο στον κόσμο και 1ο στο νότιο ημισφαίριο. Γενικά οι θερμοπίδακες είναι σπάνια φαινόμενα και υπάρχουν περίπου 1000 ενεργοί σε όλο τον κόσμο. Πόλος έλξης για τους τουρίστες αποτελεί όμως παράλληλα και ένα επικίνδυνο μέρος.
Το εύθραυστο έδαφος μπορεί ανά πάσα στιγμή να σε ρίξει μέσα στο καυτό νερό. Μάλιστα δυο άτομα έχουν χάσει τη ζωή του από εγκαύματα στη διάρκεια της εξερεύνησης του εντυπωσιακού αλλά επικίνδυνου φαινομένου.
Στη έρημο Ατακάμα πραγματοποιείται και μια περίπλοκη αστρονομική εξερεύνηση. Ένα παρατηρητήριο στο υψίπεδο Τσαναντόρ με περίπου 66 τηλεσκόπια-κεραίες.
Στην τοπική Διάλεκτο των Κούνζα, το Τσαναντόρ σημαίνει φωτεινός τόπος και εκεί λαμβάνει μέρος το πρόγραμμα Άλμα (ψυχή)....
Σε υψόμετρο 5.000 μέτρων η εξερεύνηση του ουρανού αποκαλύπτει τα μυστικά για τους αστέρες, τους γαλαξίες αλλά και το πώς σχηματίστηκαν οι πλανήτες.
Περίπου 150 άτομα από την Ευρώπη, την Βόρεια Αμερική και την Ασία, με την βοήθεια 66 τηλεσκόπιων με διάμετρο 12 μέτρων το καθένα, απλωμένα σε μια έκταση έως και 16 χιλιομέτρων παρατηρούν και καταγράφουν τα ουράνια σώματα.
Το μεγαλύτερο ουράνιο μάτι στον κόσμο, ένα θαύμα της μηχανικής μας δίνει μια καλύτερη εικόνα για το σύμπαν, αφού τα 66 τηλεσκόπια κινούνται συγχρονισμένα σαν ένα και μας δίνουν καθαρά τα πιο σκοτεινά σημεία του σύμπαντος. Η τοποθεσία βοηθάει τους επιστήμονες λόγω ότι το ξηρό μέρος δεν έχει υδρατμούς που εμποδίζουν να δουν μια καθαρή εικόνα.
Ένα από τα φυσικά θαύματα της περιοχής είναι η Αλυκή Άγκουας Καλιέντες. Ένα κατάλευκο παχύ στρώμα αλατιού λαμπυρίζει κάτω από τον ήλιο. Στο παρελθόν ήταν μια αλμυρή λίμνη που εξατμίστηκε από το ξηρό κλίμα της ερήμου.
Με την πάροδο του χρόνου ένα σεντόνι από πλακίδια, όπου διαμορφώθηκαν κυρίως από τις κρυσταλλικές ιδιότητες του άλατος, συσσωρεύτηκαν στην επιφάνεια.
Στην λίμνη Τουγιάτο όπου είναι μισή αλυκή και μισή λιμνοθάλασσα παρά τη τοξικότητα της υπάρχουν ίχνη ζωής. Άλγη, μικροοργανισμοί αλλά και η περίφημη Γαρίδα της Άλμης. Η γαρίδα αποτελεί την κύρια τροφή των Φλαμίνγκο και η λίμνη την αγαπημένη τους τοποθεσία. Στην περιοχή ζουν τρία από τα έξι είδη Φλαμίνγκο στον κόσμο.
Εκτός των εντυπωσιακών Φλαμίνγκο στην περιοχή βρίσκουμε και τα βικούνια (άγρια ξαδερφάκια των αλπακά). Αποτελούν το μικρότερο είδος καμήλας στον κόσμο και μπορούν να αντέξουν αρκετές ημέρες χωρίς νερό ενώ εάν χρειαστεί πίνουν και αλμυρό.
Η αξία της γούνας τους ήταν η αιτία τις προηγούμενες δεκαετίες να γίνουν είδος προς εξαφάνιση. Σήμερα ζουν περίπου 350.000 βικούνια σε ένα ομολογουμένως από τα δυσκολότερα οικοσυστήματα στη γη.
Ακόμα στην έρημο καταφέρνει και επιβιώνει ο Φιλοδριάς χαμισσονής, ένα φίδι που έχει μακριά ουρά και μήκος έως 140 εκατοστά. Τρέφεται κυρίως με χόρτο, μικρά τρωκτικά και έντομα.
Στην περιοχή πριν 25 χρόνια εντοπίστηκαν απολιθώματα ενός δεινοσαύρου που ζούσε πριν από περίπου 70 με 80 εκατομμύρια χρόνια. Ήταν ένα άγνωστο είδος τιτανόσαυρου. Οι τιτανόσαυροι έχουν μήκος κατά μέσο όρο 9 έως 12 μέτρα και βάρος περίπου 13 τόνους.
Ένα από τα εντυπωσιακότερα ηφαίστεια σε ύψος 5.000 μέτρων ανάμεσα στη Χιλή και την Βολιβία είναι το Λικανκαπούρ. Το βουνό του λάου σύμφωνα με την τοπική διάλεκτο, ανά πάσα στιγμή μπορεί να εκραγεί. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 15% των ενεργών ηφαιστείων που «κοιμούνται» βρίσκονται στην Χιλή.
Στην έρημο δεσπόζει και το περίφημο «Χέρι της Ερήμου». Είναι μια δημιουργία του Χιλιανού γλύπτη, Mario Irarrazabal. Μια γιγάντια παλάμη ύψους 11 μέτρων ξεπροβάλλει εντυπωσιακά από την άμμο. Δημιουργήθηκε προς τιμήν των θυμάτων του στρατιωτικού καθεστώτος της Χιλής. Βρίσκεται στην έρημο από το 1992.
Το χέρι της ερήμου (πηγή: pixabay.com / hbieser)
Στην περιοχή βρίσκομαι και τα γεωγλυφικά της Ατακάμα που χρονολογούνται ανάμεσα στο 600 π.χ. ως το 1500 π.χ.. Ξεπερνούν τα 5.000 και απεικονίζουν ανθρώπους, ζώα και γεωμετρικά σχήματα. Δημιουργήθηκαν από ντόπιους πληθυσμούς των Ίνκας και των Tiwanaku. Λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή τα γεωγλυφικά έχουν διατηρηθεί σε καλή κατάσταση.
Εντυπωσιακότερο όλων ο γίγαντας που έχει ανθρώπινη μορφή. Έχει ύψος 119 μέτρα και είναι το μεγαλύτερο αρχαίο γεωγλυφικό σχέδιο στον κόσμο. Διακρίνεται για το τετράγωνο κεφάλι και τα μακριά του πόδια.
Γενικά η έρημος Ατακάμα αποτελεί ένα μέρος που προσφέρεται, λόγω της απόλυτης σιωπής που την περιβάλλει, για διαλογισμό. Ο μόνος ήχος που ακούγεται είναι του ανέμου όπου προσθέτει μια ηρεμία και το τοπίο που μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής αποτελεί ένα ησυχαστήριο....
